4.1.2. Što je slatko u slatkišima bez šećera

← Natrag

Neizostavan sastojak slatkiša je šećer koji kod pretjerane konzumacije uzrokuje štetne posljedice za organizam, kao što su debljanje, pojava dijabetese tipa 2, razvoj karijesa i dr. Zbog navedenih razloga u brojne se prehrambene proizvode, danas, dodaju prirodna ili umjetna sladila, ali manje kalorijske i nutritivne vrijednosti u usporedbi s uobičajenim šećerima. Takvi se proizvodi u trgovinama prodaju pod nazivom ''bez šećera''. Najpoznatija takva sladila su polioli ili šećerni alkoholi. Polioli se sastoje od ugljikovodičnog lanca na kojeg je vezan veći broj hidroksilnih skupina i svi imaju izrazito sladak okus. U imenovanju poliola koriste se trivijalni nazivi. Najčešće upotrebljavani polioli su manitol, sorbitol, ksilitol i eritrol.

Neizostavan sastojak slatkiša je šećer.

Kod pretjerane konzumacije uzrokuje štetne posljedice za organizam,

kao što su debljanje, pojava dijabetese tipa 2, razvoj karijesa i dr.

Zbog navedenih razloga u brojne se prehrambene proizvode, danas,

dodaju prirodna ili umjetna sladila.

Ta sladila imaju manje kalorijske i nutritivne vrijednosti u usporedbi s uobičajenim šećerima.

Takvi se proizvodi u trgovinama prodaju pod nazivom ''bez šećera''.

Najpoznatija takva sladila su polioli ili šećerni alkoholi.

Polioli se sastoje od ugljikovodičnog lanca na kojeg je vezan veći broj hidroksilnih skupina.

Imaju izrazito sladak okus.

U imenovanju poliola koriste se trivijalni nazivi.

Najčešće upotrebljavani polioli su manitol, sorbitol, ksilitol i eritrol.

Fotografija prikazuje strukturnu formulu manitola.

formula molekule manitola ​prikazana veznim crticama

Fotografija prikazuje trodimenzionalni model spoja ksilitola. Spoj se sastoji od 6 ugljikovih atoma (sive,najveće kuglice), 6 atoma kisika (crvene boje) i 14 atoma vidika (bijeke boje). Veze između atoma su prikazane kao štapići.

model molekule manitola sastavljen od kuglica i štapića

Fotografija prikazuje strukturnu formulu sorbitola.

formula molekule sorbitola​ ​prikazana veznim crticama​

Fotografija prikazuje trodimenzionalni model spoja sorbitolaola. Spoj se sastoji od 5 ugljikovih atoma (sive,najveće kuglice), 6 atoma kisika (crvene boje) i 14 atoma vidika (bijeke boje). Veze između atoma su prikazane kao štapići.

model molekule sorbitola sastavljen od kuglica i štapića

Fotografija prikazuje strukturalnu formulu ksilitola.

formula molekule ksilitola​ ​prikazana veznim crticama​

Fotografija prikazuje trodimenzionalni model spoja ksilitola. Spoj se sastoji od 5 ugljikovih atoma (sive,najveće kuglice), 5 atoma kisika (crvene boje) i 12 atoma vidika (bijeke boje). Veze između atoma su prikazane kao štapići.

model molekule ksilitola sastavljen od kuglica i štapića

Fotografija prikazuje strukturalnu formulu eritrola.

formula molekule eritrola​ ​prikazana veznim crticama​

Fotografija prikazuje model molekule eritrola. Eritol se sastoji od 4 ugljikova atoma (sive, najveće kuglice), 4 atoma kisika (crvene kuglice) i 10 atima vodika (bijele kuglice). Atomi su povezani štapićima.

model molekule eritrola sastavljen od kuglica i štapića

Problemski zadatak

Na temelju prikazanih formula molekula manitola, sorbitola, ksilitola​ i eritrola​ ​veznim crticama i modelima molekula sastavljenih od kuglica i štapića​, napišite molekulske i sažete strukturne formule navedenih poliola i imenujte ih sustavnim nazivima. Usporedite njihov sastav i strukturu i navedite međusobne sličnosti i razlike. 

Istražite na stručnim mrežnim stranicama koje su prednosti i nedostatci prehrambenih proizvoda s dodanim poliolima. Svoje zaključke predstavite u obliku kratkog seminarskog rada.

← Natrag